بررسی رابطه تغییر نرخ مالیات بردرآمد سال 1380 با میزان سرمایه گذاری ونحوه تامین مالی شرکتها

سیاستهای مالیاتی بر رفتار عاملان اقتصادی وبه خصوص شرکتها تاثیر دارد. تصمیمات سرمایه گذاری ، تقسیم سود ،نحوه تامین مالی و بسیاری از فعالیتهای عملیاتی شرکتها ممکن است در نتیجه قوانین ومقررات مالیاتی تغییر کند.

تصور عمومی براین است كه مالیات دارای یك نقش است و آن هم عبارت است ازدریافتی های دولت از بخشی ازسود حاصله ازكار وكوشش افراد وبنگاه های اقتصادی برای تامین مخارج دولت، اما این یكی از نقش های مالیات است و درآمدهای مالیاتی در واقع،یكی ازبازارهای بسیار مهم وتعیین كننده میزان رشدوگسترش فعالیتهای اقتصادی است.

نخست آن كه افزایش میزان مالیات به سبب كاهش انگیزه برای سرمایه گذاری ،تولید وبه طور كلی كار وكوشش،موجب كاهش فعالیتهای اقتصادی و به این ترتیب موجب كاهش درآمد ملی وگسترش بیكاری می شود.

دوم اینكه مالیات به عنوان یك تثبیت كننده اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرد به این معنی كه به هنگام رونق بیش از حد فعالیتهای اقتصادی جامعه (فراتر از حد اشتغال كامل)میزان مالیات ها افزایش می یابد تا با كاهش فعالیتهای اقتصادی ازتورم جلوگیری شود وهنگام ركود اقتصادی و افزایش بیكاری میزان مالیات ها كاهش می یابدتا انگیزه برای افزایش فعالیتهای اقتصادی و خارج شدن اقتصاد از ركود فراهم شود وبه این ترتیب اقتصاد در مسیر یكنواخت وهمگونی به حركت خود ادامه دهد.

وظایف اصلی مدیریت مالی شامل سه نوع تصمیم گیری مهم می باشد: تصمیمات تامین مالی، تصمیمات سرمایه گذاری و تصمیمات تقسیم سود.

یکی از اهداف تغییر نرخ مالیات بردرآمد ، افزایش میزان سرمایه گذاری در دارائیهای ثابت (دارائیهای عملیاتی )و بهبود بخشیدن به نحوه تامین مالی وکاهش هزینه های ناشی از آن و رونق بخشی به بازار سرمایه می باشد. در نتایج به دست آمده از این تحقیق مشاهده گردیدکه بین تغییر نرخ مالیات بردرآمدسال 1380 ،میزان سرمایه گذاری ونحوه تامین مالی شرکتها قبل وبعد از تغییر نرخ مذکور تفاوت معناداری وجود دارد (میزان سرمایه گذاری در درارائیهای ثابت بعد ازکاهش نرخ مالیات بردرآمد افزایش یافته است وبیشتر شرکتها بعد از تغییر نرخ مذکور به تامین مالی داخلی روی آورده اند )در حقیقت بیانگر این مطلب می باشد که سیاستگذاران مالیاتی با کاهش نرخ مالیات به این هدف که همانا بزرگتر شدن اقتصاد درآینده و بالطبع افزایش دریافتی های مالیاتی آتی خواهد بود نائل شده اند.

 فهرست مطالب

چکیده فارسی1

فصل اول :کلیات تحقیق

1-1)مقدمه 2

1-2) بیان مسئله3

1-3) اهمیت تحقیق 6

1-4) سوال تحقیق 7

1-5)هدف تحقیق 7

1-6) فرضیه های تحقیق 9

1-7) متغیرهای مورد مطالعه 9

1-8) نوع روش تحقیق 10

1-9) قلمرو تحقیق 12

1-9-1) قلمرو موضوعی 12

1-9-2) قلمرو مکانی 12

1-9-3) قلمرو زمانی 13

1-10) روش گردآوری اطلاعات وداده ها13

1-11) جامعه آماری، روش نمونه گیری حجم نمونه 13

1-12) روش تجزیه وتحلیل داده ها 13

1-13) موانع ومحدودیتهای تحقیق 14

1-14) تعریف اصطلاحات 14

1-15) ساختار تحقیق 18

 فصل دوم:چهارچوب نظری وپیشینه پژوهش

گفتار اول:تاریخچه اصلاحات انجام گرفته در قانون مالیات در جهان وایران

2-1) مقدمه  21

2-2)نگاهی گذرا به اصلاحات مالیاتی در جهان22

2-3)تاریخچه اصلاحات مالیاتی در ایران 23

گفتار دوم:مبانی نظری مالیات

2-4)مبانی نظری مالیات 26

2-4-1)مفاهیم مالیات 26

2-4-2) اهداف وضع مالیاتها 29

2-4-3)عدالت مالیاتی 31

2-4-4)سیستم مالیاتی و اجزای آن 32

2-4-5)اصول سیستم مالیاتی مطلوب 32

2-4-6)اصول جدید مالیات 34

2-4-7)وقفه های زمانی وصول مالیات 34

2-5)طبقه بندی نظام مالیاتی در ایران 37

2-6)مالیات بر درآمد 39

2-6-1)تاریخچه مالیات بر درآمد 40

2-6-2)بررسی تطبیقی مالیات بر درآمد شرکتها در چند کشور 41

گفتار سوم:

مبانی نظری سرمایه گذاری و شیوه های تامین مالی

2-7) سرمایه گذاری 52

2-7-1)عوامل موثر بر سرمایه گذاری 54

2-7-2) مالیات بر شرکتها وتشویق سرمایه گذاری 55

2-8) منابع مالی واحدهای اقتصادی و فرآیند تامین مالی 58

2-9)ابزارهای مالی(شیو های تامین مالی) 59

2-9-1) روشهای مختلف تامین مالی 59

2-10)مالیات و حسابداری 62

 گفتارچهارم:پیشینه پژوهش

2-11)پیشینه پژوهش 64

2-11-1)تحقیقات انجام شده خارجی 64

2-11-2)تحقیقات انجام شده در ایران 73

 فصل سوم:روش شناسی تحقیق

3-1)مقدمه 78

3-2)طرح مساله پژوهش 79

3-3)فرضیه های تحقیق. 79

3-4)روش تحقیق 80

3-5)سنجش متغیر های تحقیق 80

3-6)نحوه جمع آوری اطلاعات81

3-7)جامعه آماری 81

3-8)روش نمونه گیری و تعیین اندازه نمونه81.

3-9)آزمون های مورد استفاده در تحقیق83

3-10)آزمون فرضیه ها83

3-11)روش های آماری بکار رفته در تحقیق84.

3-11-1)آزمون مقایسه زوجها84

3-11-2) همبستگی85

 فصل چهارم : تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق

4-1)مقدمه91

4-2) تحلیل فرضیه ها92

4-2-1) بخش اول 93

4-2-2) بخش دوم 97

 فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادات

5-1)مقدمه102

5-2)خلاصه موضوع وروش تحقیق 103

5-3)نتایج تحقیق105

 5-4)تحلیل یافته های تحقیق

5-4-1)نتایج مربوط به آزمون فرضیه اول106

5-4-2)نتایج مربوط به آزمون فرضیه دوم107

5-4)پیشنهادهای پژوهش

5-4-1) پیشنهادهای حاصل از نتایج تحقیق108

5-4-2)سایرپیشنهادها109

5-4-3)پیشنهادهایی برای تحقیق های آتی109

5-5) محدودیت های پژوهش110

منابع ومآخذ 111

پیوست ها

پیوست الف116

پیوست ب 120

پیوست ج 126

چکیده انگلیسی134

 فهرست جدول ها

 عنوان صفحه

2-1جدول ، مالیات بر درآمد درکشور سوئد47

2-2جدول ، مالیات بر درآمد در آمریکا48

2-3جدول، تغییرات قانون مالیات های مستقیم مربوط به درآمد شرکت ها

مصوب بهمن 1380 نسبت به اصلاحیه اسفند ماه 137850

4-1جدول ،بررسی توصیفی متغیرهای سرمایه گذاری ، نحوه تامین مالی و مالیات ابرازی92

4-2جدول ، بررسی وجود رابطه بین تغییر نرخ مالیات بردرآمد ومیزان

سرمایه گذاری شرکتها قبل وبعد از تغییر نرخ مالیات94

4-3جدول ، آزمون وجود همبستگی بین مالیات ابرازی و میزان سرمایه گذاری

شرکتها قبل و بعد از تغییرنرخ مالیات 96

4-4جدول بررسی وجود رابطه بین تغییر نرخ مالیات بردرآمد و نحوه تامین مالی

شرکتها(داخلی وخارجی) قبل وبعد از تغییر نرخ مالیات 97

4-5جدول آزمون وجود همبستگی بین مالیات ابرازی و نحوه تامین مالی

شرکتها قبل و بعد از تغییرنرخ مالیات(از طریق آزمون همبستگی پیرسون) 100

4-6جدول آزمون وجود همبستگی بین مالیات ابرازی و نحوه تامین مالی شرکتها

قبل و بعد از تغییرنرخ مالیات(از طریق آزمون همبستگی اسپیرمن101

5-1جدول خلاصه نتایج آزمون105

پیوست الف-1جدول اسامی شرکتهای مورد استفاده برای آزمون فرضیه ها....... 116

پیوست ج جداول خروجی حاصل ازتجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزارSPSS 126

جداول ج-1و2و3 :

آزمون t زوجی برای بررسی وجود تفاوت در میزان سرمایه گذاری قبل از تغییر نرخ مالیات (شامل سالهای 1375 تا 1379) و بعد از تغییر نرخ مالیات (شامل سالهای 1380 تا 1387)126

 جداول ج-4و5و6 : آزمون t زوجی برای بررسی وجود تفاوت در نحوه تامین مالی(داخلی)قبل از تغییر نرخ مالیات (شامل سالهای 1375 تا 1379) و بعد از تغییر نرخ مالیات(شامل سالهای 1380 تا 1387) 127

جداول ج-7و8و9 : آزمون t زوجی برای بررسی وجود تفاوت در نحوه تامین مالی(خارجی)قبل از تغییر نرخ مالیات (شامل سالهای 1375 تا 1379) و بعد از تغییر نرخ مالیات(شامل سالهای 1380 تا 1387) 128

جدول ج-10 :همبستگی میزان سرمایه گذاری و مالیات ابرازی بدون توجه به تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1375 تا1387 (ضریب همبستگی: پیرسون129

جدول ج-11 :همبستگی میزان سرمایه گذاری و مالیات ابرازی بعد از تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1380 تا1387 (ضریب همبستگی: پیرسون129

جدول ج-12 :همبستگی میزان سرمایه گذاری و مالیات ابرازی قبل از تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1375 تا1379 (ضریب همبستگی: پیرسون130

جدول ج-13 :همبستگی نحوه تامین مالی(داخلی) و مالیات ابرازی بدون توجه به تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1375 تا1387 (ضریب همبستگی: پیرسون130

جدول ج-14:همبستگی نحوه تامین مالی(خارجی) و مالیات ابرازی بدون توجه به تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1375 تا1387 (ضریب همبستگی: پیرسون131

جدول ج-15 :همبستگی نحوه تامین مالی(داخلی) و مالیات ابرازی بعد از تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1380 تا1387 (ضریب همبستگی: پیرسون131

جدول ج-16 :همبستگی نحوه تامین مالی(داخلی) و مالیات ابرازی قبل از تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1375 تا1379 (ضریب همبستگی: پیرسون132

جدول ج-17 :همبستگی نحوه تامین مالی(خارجی) و مالیات ابرازی بعد از تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1380 تا1387 (ضریب همبستگی: پیرسون132

جدول ج-18 :همبستگی نحوه تامین مالی(خارجی) و مالیات ابرازی قبل از تغییر نرخ مالیات بر درآمد در سالهای 1375 تا1379 (ضریب همبستگی: پیرسون133

 فهرست نمودارها

 عنوان صفحه

2-1نمودار، نظام مالیاتی در ایران38

3-1نمودار، وجود همبستگی بین دو متغیر X و Y86

3-2نمودار ،عدم وجود همبستگی بین دو متغیر X و Y86

نمودار ب-1 ،پراکنش سرمایه گذاری و مالیات ابرازی 120

نمودار ب-2،پراکنش سرمایه گذاری و مالیات ابرازی بعد از تغییر نرخ مالیات 121

نمودار ب-3،پراکنش سرمایه گذاری و مالیات ابرازی قبل ازتغییر نرخ مالیات 122

نمودار ب-4،پراکنش نحوه تامین مالی (درصد) و مالیات ابرازی123

نمودار ب-5،پراکنش نحوه تامین مالی (درصد)و مالیات ابرازی بعد ازتغییر نرخ مالیات 124

نمودار ب-6،پراکنش نحوه تامین مالی (درصد)و مالیات ابرازی قبل ازتغییر نرخ مالیات 125

 فهرست شکلها

 عنوان صفحه

2-1شکل، اصول یک نظام مالیاتی مطلوب33