تحقیق در مورد چوب

مقدمه و تاریخچه

پیش از بكار گیری مواد  معدنی یا مصالح صنعتی چون آهنم آجر و سرامیك در سازه های معماری یا عمرانی ، چوب یكی از اصلی ترین و قدیمی ترین مصالح در دسترس بوده است انسان اولیه طرز شكل دادن به چوب را برای تهیه ابزار گوناگون فرا گرفت ابزار وسائل چوبی اولیه و حتی ساختمانها و تزئینات چوبی ادوار ماقبل تاریخ و اعصار مختف تاریخ ، نمایانگر  اهمیت چنان ماده ای است كه قبل از فلز و همزمان با مصرف سنگ به اختیار بشر درآمده و از آن در راههای مختلفی چون ابزار و وسائل زندگی سلاح ، ساختمان استفاده كرده است ( تصویر شماره 1)

از ساختمان های روستایی گرفته تا ساختمانهای چند طبقه شعری ، پل ها و كوشك ها از چوب ساخته میشدند كه بسیاری از آنها در ایران یا كشورهای دیگر به عنوان میراث فرهنگی شناخته میشوند . قدمت ساختمانهای چوبی بدون شك بایستی به عصر نوسنگی برسد نزدیك به 6000 سال پیش ،‌معماران ایرانی برای گرمی بخشیدن به خانه های مسكونی ،‌كاخ ها و ابنیه ،‌به طور گسترده از چوب استنفاده میكردند پولی بیوس ، از نخستین تاریخ نگاران جهان ، كاخ باستانی همدان ( هگمتانه ) را كه در زمان مادها بنا شده بود چنین توصیف كرده است :

‍‍«بیشتر این كاخ از چوب سدر و سرو ساخته شده بود . ستون های چوبی آن را با ورق های نقره و زر پوشانیده بودند »

در تخت جمشید ا زچوب های بلوط ، گردو و سرو استفاده شده است . به طور كلی تیر و ستون های چوبی از ویژگی های معماری باستانی ایران است و در مراحل مختلف و سبك های معماری گوناگون ایرانی ، چوب از اركان اصلی بوده است . از نشانه های زنده ساختمان های چوبی میتوان از چهل ستون ، عالی قاپو ، مسجد بناب در حومه مراغه كه مربوط به دوره میانی معماری كشورمان است نام برد .

اما پس از مدتی كاربرد چوب بدانگونه كه شایسته است تا از اركان اصلی ساختمانها باشد ، فراموش شده است . با این حال هنوز چوب یكی از مهم ترین عناصر كارا و نقش آفرین در مسائل معماری و هنری میباشد .

چوب برخلاف سایر مصالح ساختمانی پس از گل به خاطر خاصیت شكل پذیری فراوان و طبیعی بودنش با روحیه انسان سازگار و از مطلوبیت ویژه ای برخوردار است .

فرانك لویداریت در مورد چوب میگوید :

« چوب صمیمیترین و انسانی ترین مصالح است . انسان عاشق پیوند با آن است دوست دارد آن را لمس كند ودیدن آن را خوش میدارد .»

جوب به عنوان یكی از مصالح ساختمانی دارای چند خاصیت با ارزش است :

مقاومت نسبی بالا ، مقدار چگالی كم ، رسانایی كم و مناسب برای كارهای ماشینی . در عین حال چوب چندین نقطه ضعف نیز دارد در مقطع عر ضی دارای خواص متفاوت از جهات مختلف میباشد رطوبت موجود در چوب و قابلیت ها  و خواص متغیری در چوب ایجاد میكند همچنین چوب دارای قابلیت پوسیدن و اشتعال میباشد البته تكنولوژی پیشرفته روند تهیه چوب مقدار زیادی از این نقایص را برطرف كرده است .

ساختار درخت

درخت از تنه ، اجزای بالایی ( شاخته ، برگ و ... ) ریشه ها تشكیل شده است ریشه های درخت با فرورفتن در خاك ، رطوبت و مواد معدنی موجود در انرژی  ر ا جذب میكنند و به تنه میرساند ، تنه درخت هم شاخه ها و قسمت های بالایی را تقویت و تغذیه میكند و امكان رساندن آب و شیره درختی از ریشه به برگ ها از میان شاخه ها و بالعكس را فراهم میكند ساختار چوب كه بوسیله چشم غیر مسلح یا یك ذره بین كوچك دیده میشود ساختار قابل رؤیت و قسمت های كه فقط با یك ذره بین قوی بزرگ و اضح  آشكار است ساختار ذره بینی نامیده میشوند .

ساختار قابل رؤیت :

ساختار قابل رؤ یت چوب را میتوان با برش تنه از سه جهتی كه در تصویر شماره (3و 4 ) نشان داده شده است مشاهده كرد .

پوست درخت در برابر ضربات و ضایعات مكانیكی از چوب محافظت میكند . این قسمت از یك لایه بیرونی ( لبه ) و یك لایه داخلی ( آبكش ) تشكیل شده است .

لیف درختی ( آبكش ) ،‌یك لایه نازك داخلی پوست است و هدف آن انتقال شیره درخت به شاخه ها و ذخیره آنهاست .

لایه زاینده ( كامبیوم ) ، یك لایه باریك از بافت زنده میباشد كه در  كنار لیف درختی قرار گرفته است در لایه زاینده ( كامبیوم ) سلو ل های چوب رشد میكنند در بهار لایه زاینده متشكل از سلولوهای پهن با غشای نازك است در این فصل وجود آب فراوان و خاك سرشار از مواد غذایی موجب میشود كه سلولهایی كه در بهار و اوائل تابستان به وجود می آیند بافتی متخلخل و پر از خلل و فرج بسازند كه چوب بهاره را تشكیل میدهند  به همین دلیل است كه این قسمت دارای رنگ روشنی میباشد در طول تابستان ، درخت با گسترش ریشه ها و برگ هایش ، سلولهای زاینده را افزایش میدهد چوبی كه در اواخر تابستان و پاییز رشد میكند و شكل میگیرد « چوب پاییزه » نام دارد.

چوب پاییزه سخت تر ، مقاوم تر ، دارای وزن حجمی بیشتری از چوب بهاره میباشد هرچه میزان رشد چوب در پاییز بیشتر باشد تاب و مقاومت آن نیز افزایش می یابد  لایه هایی كه در فصل های رشد شكل میگیرند حلقه های سالیانه نام د ارد در بعضی گونه ها مانند بلوط فاصله بین حلقه های سالیانه در محل برش مقطعی (عرضی) تنه قابل مشاهده است پهنای حلقه های سالیانه كه بستگی به شرایطرشد دارد در خواص چوب موثر است هرچه حلقه سالیانه ضخیم تر باشد چوب مستحكم تر است .